BM İnsan Hakları Konseyi Metni

İnsan Hakları Konseyi

Otuz ikinci oturum

Gündem maddesi 3

Gelişme hakkını da içerecek şekilde tüm insan haklarının, sivil, politik, ekonomik, toplumsal ve kültürel hakların korunması ve teşvik edilmesi⁺

Avusturalya,* Avusturya,* Belçika, Bosna-Hersek,* Brezilya,* Bulgaristan,* Kanada,* Hırvatistan,* Kıbrıs,* Çek Cumhuriyeti,* Danimarka,* Estonya,* Fiji,* Finlandiya,* Fransa, Gürcistan, Almanya, Yunanistan,* Haiti,* Honduras,* Macaristan,* İzlanda,* İrlanda,* İtalya,* Japonya,* Letonya, Liechtenstein,* Litvanya,* Lüksemburg,* Malta,* Meksika, Monako,* Montenegro,* Hollanda, Nijerya, Norveç,* Paraguay, Polonya,* Portekiz, Moldova Cumhuriyeti,* Romanya,* Senegal,* Sırbistan,* Slovakya,* Slovenya, İspanya,* İsveç,* Makedonya Cumhuriyeti, Tunus,* Türkiye,* Ukrayna,* Birleşik Krallık, Amerika Birleşik Devletleri:* taslak karar

32/... İnternetteki insan haklarının kullanılması, korunması ve teşvik edilmesi

İnsan Hakları Konseyi,

Birleşmiş Milletler Sözleşmesi’nin önderliği eşliğinde,

Evrensel İnsan Hakları Beyannamesi’nde ve de Uluslararası Sivil ve Siyasi Haklar Sözleşmesi ve Uluslararası İktisadi, Toplumsal ve Kültürel Haklar Sözleşmesi de dahil, ilgili uluslararası insan hakları sözleşmelerinde yer alan temel özgürlükler ve insan haklarını yeniden tasdik etmek,

İnsan Hakları Komisyonu’nun ve İnsan Hakları Konseyi’nin fikir ve ifade özgürlüğü hakkındaki ilgili tüm kararlarını, özellikle Konsey’in, İnternet’teki insan haklarını kullanma, koruma ve teşvik etme üzerine olan 5 Temmuz 2012 tarihli 20/8 no’lu ve 26 Haziran 2014 tarihli 26/13 no’lu kararları ve de fikir ve ifade özgürlüğü hakkındaki 2 Ekim 2009 tarihli 12/16 no’lu kararı, dijital çağda mahremiyet hakkı üzerine olan 24 Mart 2015 tarihli 28/16 no’lu kararı ve kadınların güçlendirilmesinde fikir ve ifade özgürlüğünün rolü hakkındaki 13 Haziran 2013 tarihli 23/2 no’lu kararı ve enformasyon ve iletişim teknolojileri ile çocuğun cinsel istismarıyla bağlantılı olan çocuk hakları hakkındaki 23 Mart 2016 tarihli 31/7 no’lu kararını hatırlatma, ayrıca Genel Kurul’un, dijital çağda mahremiyet hakkı üzerine olan 18 Aralık 2013 tarihli 68/167 no’lu ve 18 Aralık 2014 tarihli 69/166 no’lu kararlarını, gelişme için enformasyon ve iletişim teknolojileri hakkındaki 22 Aralık 2015 tarihli 70/184 no’lu kararını, Dünya Bilgi Toplumu Zirvesi sonuçlarının uygulamasının genel değerlendirmesi üzerine olan Genel Kurul’un üst-düzey toplantısının sonuç belgesini de kapsayan 16 Aralık 2015 tarihli 70/125 no’lu kararını hatırlatmak,

2030 yılına yönelik Sürdürülebilir Gelişme Gündemi’nin¹ kabulünü benimsemek ve insani ilerlemeyi hızlandırmak, dijital uçurumu gidermek ve bilgi toplumları geliştirmek için, enformasyon-iletişim teknolojilerinin ve bireylerin küresel düzeyde ve sürdürülebilir biçimde birlikte ağa bağlı kalmasının büyük bir potansiyele sahip olduğunu benimsemek,

Başka birçok şeyin yanı sıra, İnternet Yönetişimine dayanak oluşturan insan hakları ve insanların çevrimdışı dünyadaki haklarının çevrimiçinde de korunması ihtiyacının onaylandığı 23-24 Nisan 2014’de São Paulo’da yapılan İnternet Yönetişiminin Geleceği üzerine Küresel Çok-paydaşlı Toplantıyı dikkate almak,

Ayrıca, 10-13 Kasım 2015’de João Pessoa’da yapılan en son toplantı da dahil İnternet Yönetişim Forumu’nun geçmiş oturumlarını da göz önünde bulundurmak,

Teknolojik gelişmelerin hızı, tüm dünyadaki bireylerin yeni enformasyon ve iletişim teknolojilerini kullanmasına olanak sağladığı için, İnternet’teki insan haklarını, özellikle de ifade özgürlüğü hakkını kullanmanın artan bir ilgi ve öneme sahip bir mesele olduğuna dikkat çekmek,

İnternet’te gizlilik ve güveni oluşturmanın önemine - özellikle ifade özgürlüğü, mahremiyet ve diğer insan haklarıyla ilgili olarak - ve buna ilaveten, gelişme ve inovasyonu mümkün kılan İnternet’in potansiyelinin; hükümetler, sivil toplum, özel sektör, teknik ekip ve akademi arasındaki bütünlüklü bir işbirliğiyle gerçekleştirilebilir olmasına dikkat etmek,

Çevrimiçi mahremiyetin, ifade özgürlüğü ve müdahale olmadan fikir üretme özgürlüğü ve de barışçıl toplanma ve örgütlenme özgürlüğü hakkının kullanımı için önemli olduğunu kabul etmek,

İnternet’te bilgiye erişimin, eğitim hakkının teşvik edilmesini kolaylaştıran, eğitim hakkını kullanmayı etkileyeceği için de dijital okuryazarlığın ve dijital uçurumun üzerine eğilme ihtiyacını vurgulayan önemli bir araç olduğunu, dolayısıyla küresel ölçekte ekonomik ve kapsamlı eğitim için muazzam olanaklar tanıdığını vurgulamak,

Dijital uçurumun farklı şekillerde, ülke içinde ve ülkeler arasında, ve de erkekler ve kadınlar arasında, kız çocukları ve oğlanlar arasında var olduğuna ilişkin kaygıyı ifade etmek ve bu uçurumu kapatma ihtiyacını kabul etmek,

Enformasyon ve bilgi teknolojilerine erişimlerini arttırarak, dijital okuryazarlığı teşvik ederek ve eğitime kız çocuklarının ve kadınların katılımını sağlayarak, enformasyon ve bilgi teknolojilerine ilişkin eğitimler vererek, fen bilimleri, enformasyon ve bilgi teknolojileri alanlarında kariyer yapmaları için kız çocukları ve kadınları cesaretlendirerek, tüm kız çocuklarını ve kadınları güçlendirmenin önemini vurgulamak,

Engelli bireylerin İnternet dahil, enformasyon ve iletişim teknolojileri ve sistemlerine erişimini teşvik etmek için uygun önlemleri alma konusunda Devletlerin ilgili birimlerine çağrı yapmaya ek olarak, Engelli Hakları Sözleşmesi’nin 9. ve 21. maddelerini hatırlamak,

İnternet’in küresel, açık ve birlikte işletilebilir kalması için, Devletlerin, özellikle ifade özgürlüğü, örgütlenme özgürlüğü ve mahremiyete ilişkin uluslararası insan hakları yükümlülükleriyle uyumlu bir şekilde güvenlik kaygılarını ele almalarının zorunluluk olduğunu kabul etmek,

Tüm insan hakları ihlalleri ve İnternet’teki temel özgürlükler ve insan haklarının kullanımı için bireylerin maruz kaldığı istismarlar ve bu ihlal ve istismarların cezasız kalmasından derin endişe duyar,

Evrensel insan hakları hukukunu ihlal edecek şekilde, çevrimiçi enformasyonun yayılımını ya da enformasyona erişimi kasıtlı olarak önleyen veya aksatan tedbirler alınmasından da derin endişe duyar,

Açık, erişilebilir ve çok-paydaşlı katılımdan beslenen İnternet için ve de İnternet erişimini sağlarken ve erişimi genişletirken kapsamlı bir insan hakları temelli yaklaşım uygulamanın önemini vurgular,

On yedinci, yirmi üçüncü, yirmi dokuzuncu ve otuz ikinci oturumlarında² İnsan Hakları Konseyi’ne sunulan fikir ve ifade özgürlüğü hakkının korunması ve teşvik edilmesi hakkındaki ve de İnternet’te ifade özgürlüğü üzerine olan altmış altıncı oturumunda³ Genel Kurul’a sunulan Özel Raportör’ün raporlarına ve otuz birinci oturumda⁴ İnsan Hakları Konseyi’ne sunulan mahremiyet hakkı üzerine Özel Raportör’ün raporuna dikkat çeker,

Çevrimiçi temel özgürlükler ve insan haklarını korumada ve teşvik etmede sivil toplum, özel sektör, teknik ekip ve akademi dahil tüm ilgili paydaşlarla hükümetin bağlılığının kilit önem taşıdığını göz önünde bulundurur,

1. İnsanların çevrimdışı dünyada sahip olduğu hakların aynen çevrimiçi olarak da korunması, özellikle de, Evrensel İnsan Hakları Beyannamesi’nin 19. maddesiyle ve Uluslararası Sivil ve Politik Haklar Sözleşmesi’yle uyumlu bir şekilde sınırlardan bağımsız olarak ve kişinin tercihine göre her mecrada uygulanabilir olan ifade özgürlüğünün korunması gerektiğini onaylar;  

2. Sürdürülebilir Gelişme Hedefleri’ne ulaşmak da dahil çeşitli şekillerde gelişmenin ve ilerlemenin hızlandırılması için itici güç olarak İnternet’in küresel ve açık doğasını tanır;

3. Bütün ülkelerdeki medya, enformasyon ve iletişim olanaklarının ve teknolojilerinin gelişimini hedefleyen uluslararası işbirliğine imkan sağlar ve teşvik etmek için bütün devletlere çağrı yapar;

4. Kaliteli eğitimin gelişmede belirleyici bir rol oynadığını onaylar ve bu nedenle dijital okuryazarlığı teşvik etmek ve eğitim hakkının teşvikini kolaylaştırmak için önemli bir araç olan İnternet’te bilgiye erişimi olanaklı kılmak adına tüm Devletlere çağrı yapar;

5. İnternet’e erişimi sağlamada ve bu erişimin yayılmasında kapsamlı bir insan hakları temelli yaklaşım uygulamanın önemini de onaylar ve farklı şekillerde tezahür eden dijital uçurumun giderilmesi için tüm Devletlerin çaba göstermesini talep eder;

6. Toplumsal cinsiyet temelli dijital uçurumun giderilmesi ve kapasite artırıcı/kolaylaştırıcı teknolojinin, özellikle enformasyon ve iletişim teknolojilerinin, kullanımını güçlendirmesi, tüm kız çocuklarının ve kadınların güçlenmesini teşvik etmesi için tüm Devletlere çağrıda bulunur;

7. Engelli bireylerin de katılımıyla, engellilerin erişimine yardımcı, uyarlanabilir teknolojileri de kapsayacak şekilde enformasyon ve bilgi teknolojileri ve sistemlerinin tasarım, gelişim, üretim ve dağıtımını teşvik etmek için uygun önlemler alması yönünde tüm Devletleri destekler;

8. Tüm Devletlere, İnternet’teki güvenlik kaygılarına ilişkin, uluslararası insan hakları yükümlülükleriyle uyumlu bir şekilde ifade özgürlüğü, örgütlenme özgürlüğü, mahremiyet ve diğer çevrimiçi insan haklarının korunmasını garanti altına almak için çağrıda bulunur. Buna, hukukun üstünlüğüne dayanan ulusal demokratik, şeffaf kurumlar vasıtasıyla, bir şekilde İnternet’teki özgürlükleri ve güvenliği garanti altına alması ve böylelikle İnternet’in, ekonomik, toplumsal ve kültürel gelişimi sağlayan canlı bir güç olmaya devam etmesi de dahildir;

9. İşkence, hukuk dışı öldürmeler, zorla kaybolma, keyfi gözaltı, sınır dışı etme, tehdit ve taciz, yanı sıra İnternet’teki temel özgürlüklerini ve insan haklarını kullanan kişilere karşı işlenen toplumsal cinsiyet temelli şiddet gibi tüm insan hakları istismarlarını ve ihlallerini kesin suretle reddeder ve bu konuda hesap verme zorunluluğunu garanti altına almak için tüm Devletlere çağrıda bulunur;

10. Uluslararası insan hakları hukukunun ihlalinde çevrimiçi bilginin yayılımını ya da erişimini kasıtlı olarak engelleyen ya da aksatan önlemler alınmasını kesin suretle reddeder ve bu tarz önlemlerden uzak durmak ve bunlara son vermek için tüm Devletlere çağrıda bulunur;

11. İnternet’te ayrımcılığı veya şiddeti kışkırtmaya yol açan nefreti savunanlarla mücadele etmenin ve yanı sıra hoşgörü ve diyalogun teşvik edilmesinin önemini vurgular;

12. Tüm paydaşların dahil olduğu şeffaf ve kapsayıcı süreçler yardımıyla ve özünde insan haklarının kullanımı ve nesnel evrensel erişim olan İnternet’e ilişkin ulusal kamu politikaları oluşturulması ve benimsenmesi için tüm Devletlere çağrıda bulunur;

13. Üst Düzey Temsilci’den, İnsan Hakları Konseyi’nin özel prosedürleri, uluslararası organizasyonlar, ulusal insan hakları kurumları, sivil toplum, endüstri, teknik ekip, akademi ve diğer paydaşların ve de Devletler’in danışmanlığında, insan hakları perspektifinden toplumsal cinsiyete dayalı dijital uçurumun giderilmesini olanaklı kılacak yolları gösteren bir rapor hazırlamasını ve bu raporu otuz beşinci oturumda İnsan Hakları Konseyi’ne sunmasını talep eder;

14. Uygulanabilir olduğu üzere, bu meseleleri var olan yetkileri çerçevesinde göz önünde bulundurmak için özel prosedürleri destekler;

15. İnternet’te ve diğer enformasyon ve iletişim teknolojilerinde ifade özgürlüğü dahil olmak üzere, insan haklarının kullanımı, korunması ve teşvik edilmesinin yanı sıra, İnternet’in yurttaş ve sivil toplum katılımını güçlendirmesi, her topluluktaki ilerlemenin gerçekleşmesi ve insan haklarının kullanımı için nasıl önemli bir araç olduğunun - iş programıyla uyumlu bir şekilde - göz önünde bulundurulacağına karar verir.

⁺ Çeviren: Zeynep Özarslan

Metnin İngilizcesi için tıklayınız.